Meer participatie, meer levensgeluk en forse besparingen. Elke euro die een gemeente investeert in een nieuwe ‘levensbrede aanpak’ bij autisme brengt er vier op. Dit blijkt uit de maatschappelijke businesscase uitgevoerd in opdracht van de werkgroep Vanuit autisme bekeken. Werkgroeplid Aline Saers overhandigt het rapport vanmiddag tijdens het jubileumcongres van Per Saldo aan staatssecretaris Martin van Rijn en Jan van Zanen, voorzitter van de VNG. Ook wordt het rapport door mensen met autisme in heel het land aangeboden aan raadsleden en wethouders in hun eigen gemeente. Zo overhandigt NVA’s fondsenwerver Henri Mandemaker in Tilburg de Maatschappelijke Businesscase aan wethouder Hans Kokke.
In een levensbrede aanpak staat de hulpvraag en situatie van een persoon met autisme centraal. Geen standaard oplossingen, maar precies wat nodig is, niet meer en niet minder. De ondersteuning is integraal over de levensgebieden zorg, werk, onderwijs en vrije tijd en volgt zo het werkelijke leven van de persoon. Ook de omgeving (ouders, collega’s, zorgverleners, onderwijsprofessionals etcetera) wordt toegerust om beter met autisme om te kunnen gaan.
Ruim 6 miljoen euro winst per jaar
De maatschappelijke en financiële effecten van deze nieuwe manier van ondersteunen voor mensen met autisme zijn doorgerekend in de maatschappelijke businesscase. Hieruit blijkt dat de levensbrede aanpak een gemeente met 100.000 inwoners ruim 6 miljoen euro per jaar oplevert. De besparingen ontstaan vooral doordat mensen die het risico lopen om uit te vallen, ‘binnenboord’ blijven op hun werk of in het onderwijs. Kosten voor zorg, dagbesteding en uitkeringen worden hierdoor voorkomen. Het levensgeluk van (naasten van) inwoners met autisme neemt toe door minder schooluitval, uithuisplaatsing, crisisopvang en burn-outs. Mensen doen weer mee in de maatschappij en houden de regie over hun eigen leven. De maatschappelijke businesscase laat ook zien hoe benodigde investeringen door de ene partij, winst opleveren bij de andere partij. Het vraagt om goede samenwerking tussen onderwijs, gemeente, werkgevers en verzekeraars om deze besparingen te realiseren. Een sterke regierol van gemeenten is hierbij essentieel.
Kracht van de samenhang
De levensbrede aanpak bestaat uit oplossingen op het gebied van begeleiding, diagnose, onderwijs, werk, zorg en sport, die betere participatie en meer levensgeluk voor mensen met een kwetsbaarheid, zoals autisme mogelijk maken. Het start met een vroegtijdige, snelle diagnose om iemand tijdige en passende hulp te kunnen bieden. Vervolgens is levensloopbegeleiding de spil in de ondersteuning: een coach met wie het klikt, die inspeelt op de wisselende hulpvragen en die altijd stand-by is. Tegelijkertijd is er aandacht voor een autismevriendelijke omgeving: het delen van kennis over wat autisme is, vraag en brengt bij organisaties, scholen en sportverenigingen. Hierdoor ontstaat meer ruimte voor mensen die zich anders ontwikkelen dan anderen. Tot slot moet financiering van kleinschalige nieuwe zorginitiatieven mogelijk worden. Ouders van een kind met autisme vinden hierin vaak goede ondersteuning waarbij zij hun natuurlijke rol als ouder kunnen houden en duurdere formele zorg wordt voorkomen. Merel van Vroonhoven, voorzitter werkgroep Vanuit autisme bekeken: “De kracht van deze oplossingen zit in de samenhang. In oplossingen die niet stoppen bij de kunstmatige grenzen van beleidsterreinen. Dus een levensloopbegeleider die af en toe ook in de klas aanwezig is als dat nodig is of een coach, die een student begeleidt vanaf de stage tot en met de eerste baan, zodat hij tussentijds niet uitvalt. Als we dat met elkaar organiseren is er minder stress en een betere sfeer in gezinnen, op school en op het werk en kunnen veel meer mensen hun eigen plek vinden in de maatschappij. En dat ook nog eens tegen veel lagere kosten dan nu.”
Waarom juist voor mensen met autisme? Autisme raakt alle levensgebieden, de mate van zelfredzaamheid varieert over de jaren en autisme heeft ook veel invloed op mensen in de omgeving. Daarom heeft juist deze groep kwetsbare mensen veel baat bij maatwerk en een brede benadering. Gijs Horvers, als ervaringsdeskundige verbonden aan het programma Vanuit autisme bekeken: “De levensbrede aanpak kan voor mij het verschil maken tussen meedoen en afhaken. Soms heb ik jaren geen hulp nodig, maar als het niet goed met me gaat is de juiste ondersteuning – die bij mij past op dat moment – precies datgene wat mij aangehaakt houdt.”
