Eindexamenkandidaten uit het voortgezet speciaal onderwijs zijn dit jaar opnieuw vergeten. De voorgestelde versoepelingen in verband met de coronacrisis bieden voor hen nauwelijks soelaas. De Nederlandse Vereniging voor Autisme roept de minister en de Tweede Kamer op om dit zo snel mogelijk snel te herstellen. Zo kan worden voorkomen dat juist de meest kwetsbare leerlingen wederom de zwaarste examens moeten afleggen.
Onlangs kondigde demissionair minister Slob (Onderwijs, ChristenUnie) verdere versoepelingen aan van eindexameneisen. Dit in verband met de grote achterstanden die veel middelbare scholieren inmiddels hebben opgelopen als gevolg van de coronacrisis.
De Nederlandse Vereniging voor Autisme betreurt dat het ministerie hierbij onvoldoende rekening houdt met de situatie van de naar schatting 4500 eindexamenleerlingen afkomstig uit het voortgezet speciaal onderwijs van wie een deel thuiszitter is. Onder hen bevinden zich veel leerlingen met autisme.
Het gaat onder meer om de volgende maatregelen:
1. Maatregel: staatsexamenkandidaten krijgen dit jaar de mogelijkheid om van twee vakken alle examenonderdelen te herkansen (centraal examen en college-examen).
Wat is het probleem? Deze herkansingsmogelijkheid is er alleen voor leerlingen die dit jaar opgaan voor een diploma. Verreweg de meeste staatsexamenleerlingen, ongeveer 70 procent, gaan echter op voor een deelcertificaat. Voor al deze leerlingen geldt dus dat zij dit jaar geen enkele herkansing krijgen, ondanks de vertraging die velen van hen hebben opgelopen als gevolg van de coronacrisis.
De reden dat 70 % van de staatsexamenleerlingen geen herkansingen krijgt, is puur van logistieke aard. Of, zoals Slob het verwoordt in zijn Kamerbrief van 12 februari: ‘Het bieden van een herkansingsmogelijk aan deze groep kandidaten raakt aan een breder vraagstuk ten aanzien van de oplopende druk op de organisatie van het staatsexamen en de uitvoeringsgrenzen die daarmee gepaard gaan. ‘
Dit argument vindt de NVA onacceptabel. Al in het voorjaar van 2020 werd pijnlijk duidelijk dat er onvoldoende examinatoren zijn om ook een herkansing te regelen voor leerlingen die opgaan voor deelcertificaten (maar nog niet voor een diploma). Dit betekent dat het ministerie van Onderwijs een jaar de tijd heeft gehad om het voor dit examenjaar wél goed te regelen. LBVSO, de vertegenwoordiger van leerlingen uit het vso, heeft hier in de zomer van 2020 terecht herhaaldelijk op aangedrongen. Het kan en mag niet zo zijn dat deze vso-leerlingen opnieuw de dupe worden van logistieke problemen in het onderwijs. Het examen 2021 zal hiermee voor hen niet versoepeld zijn.
De oplossing: zorg alsnog voor voldoende examinatoren. Laat desnoods de eigen leraar van de leerling het examen afnemen.
2. Maatregel: staatsexamenkandidaten die opgaan voor een diploma krijgen de mogelijkheid om één eindcijfer weg te strepen en niet te laten meetellen bij de uitslag. Dit mag geen kernvak zijn zoals Nederlands, Engels of wiskunde.
Wat is het probleem? Veel staatsexamenkandidaten ‘bewaren’ de kernvakken tot het laatste moment, het moment waarop zij opgaan voor hun diploma. Dit doen zij om zich hier zo lang mogelijk op voor te kunnen bereiden. In de praktijk betekent dit voor veel staatsexamenkandidaten dat zij dit jaar geen enkele onvoldoende kunnen wegstrepen. Het examen 2021 zal hiermee voor hen dus niet versoepeld zijn.
De oplossing: geef vso-leerlingen die staatsexamen doen de kans om één eindcijfer niet mee te laten tellen bij de uitslag, ook als dit een kernvak betreft.
3. Maatregel: Staatsexamenkandidaten krijgen de mogelijkheid om het centraal examen te spreiden over tijdvak 1 en tijdvak 2.
Wat is het probleem? Voor veel vso-eindexamenleerlingen biedt dit helemaal geen soelaas. In het tweede tijdvak vinden voor veel van hen namelijk de mondelinge college-examens plaats. Hierdoor ontstaat er voor deze leerlingen alsnog een opstapeling van toetsen in tijdvak 2. Hiermee zorgt deze maatregel niet voor een versoepeling van de eindexameneisen.
De oplossing: zorg ook voor vso-leerlingen voor een daadwerkelijke spreiding van de examens, óók van de college-examens. .
4. Maatregel: Staatsexamenkandidaten krijgen de mogelijkheid om de eigen docent of vertrouwenspersoon mee te nemen naar de afname van het mondeling college-examen.
Wat is het probleem? In 2020 bleek de eigen docent of vertrouwenspersoon er letterlijk alleen bij te mogen zitten, bijna voor spek en bonen. Het was hem of haar niet toegestaan om, bijvoorbeeld, een vraag te verduidelijken. Hierdoor zorgde deze maatregel in de praktijk nauwelijks voor een versoepeling van de eindexameneisen. Als het aan het ministerie van Onderwijs ligt gebeurt dit in 2021 wederom. Hiermee zorgt deze maatregel niet of nauwelijks voor een versoepeling van de eindexameneisen.
De oplossing: geef de docent of vertrouwenspersoon ook de mogelijkheid om indien nodig op te treden als ‘vertaler’ tussen de leerling en de examinator. Dit is voor veel leerlingen met autisme, maar ook voor veel andere vso-leerlingen cruciaal.
Met medewerking van Elijah Delsink, voorzitter van LBVSO (vertegenwoordigingsorgaan voor vso-leerlingen).Hier vind je alle maatregelen die volgens LBVSO nodig zijn voor staatexamenkandidaten 2021
