5 vragen over autisme & neurodiversiteit

Op 18 juni 2020 is het Neurodiversity Pride Day. Op deze dag wordt neurodiversiteit gevierd. Maar wat is dat eigenlijk? En: wat heeft het te maken met autisme? Vijf vragen over Neurodiversity Pride Day.

1. Wat is neurodiversiteit?

Neurodiversiteit gaat er van uit dat mensen met, bijvoorbeeld, autisme een andere ‘bedrading’ hebben in hun hersenen. Dit maakt ze anders. Maar anders betekent nadrukkelijk niet ‘minderwaardig’ of ‘ziek’. Sterker nog: juist door hun anders-zijn leveren mensen met autisme volgens de neurodiversiteitsbeweging een waardevolle bijdrage aan de maatschappij. Deze benadering is heel anders dan het zogeheten biomedische model. Dat gaat er namelijk van uit dat autisme een ‘stoornis’ is in de hersenen, een soort defect dus.

2. Wat heeft neurodiversiteit te maken met autisme?

Alles. Volgens het gezaghebbende standaardwerk Autisme. De vele gezichten van een stoornis van John Donvan en Caren Zucker, vormt een voordracht uit 1993 van Jim Sinclair het begin van de neurodiversiteitsbeweging. Sinclair verwerkte de tekst hiervan in het beroemd geworden essay Rouw niet om ons. Auteur Niels Springveld vertaalde dit essay onlangs voor de Nederlandse Vereniging voor Autisme.

In zijn essay zegt Sinclair, die zelf autisme heeft, dat de manier waarop veel ouders naar hun kind met autisme kijken schadelijk is. Zo schrijft hij: ‘Autisme is niet iets wat iemand heeft, of een ‘schelp’ waarin iemand gevangenzit. Er is geen normaal kind dat achter het autisme is verborgen. Autisme is een manier van zijn.’ En: ‘Dus wanneer ouders zeggen ‘Ik zou willen dat mijn kind geen autisme had’ is wat ze werkelijk zeggen ‘Ik zou willen dat het autistische kind dat ik heb niet bestond en ik in plaats daarvan een ander (niet-autistisch) kind had.’

3. Wat betekent ‘neurotypisch’?

Mensen zonder autisme worden door de neurodiversiteitsbeweging ‘neurotypisch’ genoemd. Dit woord is in het leven geroepen omdat mensen zonder autisme vaak werden omschreven als ‘normaal’, bijvoorbeeld door wetenschappers. Steeds meer autisme-onderzoekers gebruiken tegenwoordig het woord neurotypisch in hun wetenschappelijke publicaties.

4. Wat is Neurodiversity Pride Day?

Op deze dag worden de schijnwerpers gezet op iedereen met een bijzonder brein. Aandacht is er niet alleen voor mensen met autisme, maar bijvoorbeeld ook voor mensen met adhd. Neurodiversity Pride Day wordt georganiseerd door de in 2018 opgerichte Neurodiversity Foundation. De Nederlandse Vereniging van Autisme is hier partner van. Meer informatie, ook over het programma van Neurodiversity Pride Day 2020 vind je hier.

5. Waarom op 18 juni?

Deze datum is niet toevallig gekozen. Op 18 juni 2005 werd voor het eerst de Autistic Pride Day uitgeroepen door de online gemeenschap Aspies for Freedom (AFF). De AFF liet zich hierbij inspireren door de vele ‘Pride-bijeenkomsten’ van de lhbti-gemeenschap in de maand juni.

Door onze redacteur Julie Wevers