Home Over autisme Behandeling en begeleiding Levensloopbegeleiding

Levensloopbegeleiding

Door Karin van den Bosch

Met dank aan Willeke van den Hoek (Vanuit Autisme Bekeken)

Levensloopbegeleiding is een vorm van ambulante begeleiding. Dat is begeleiding op maat in het dagelijks leven. Een levensloopbegeleider begeleidt je voor langere tijd en op diverse levensgebieden. In de ene fase van je leven kan de begeleiding intensiever zijn dan in een andere fase. Een levensloopbegeleider leert je goed kennen en kan daarom goed aansluiten bij jouw behoeften. Een levensloopbegeleider kan soms ook jouw naaste(n) begeleiden.

Er is een nieuwe vorm van levensloopbegeleiding in opkomst. Daarbij hoeft de levensloopbegeleider geen professionele achtergrond op het gebied van autisme te hebben. Het vertrouwen en ‘de klik’ die jij met iemand hebt staan centraal. Deze levensloopbegeleiders worden ondersteund met trainingen, intervisie en onderling contact. Kijk voor meer informatie op vanuitautismebekeken.nl.

Levensloopbegeleiders en autismecoaches vind je op wegwijzer-autisme.nl.

 

Deze pagina’s zijn mede mogelijk gemaakt door Stichting Voorzorg Utrecht

  • + Wat is het?Lees meer

    Er is geen eenduidige omschrijving van wat levensloopbegeleiding is. Verschillende aanbieders van levensloopbegeleiding bedoelen hier verschillende dingen mee.

    Er kan onderscheid worden gemaakt tussen:

    • Levensloopbegeleiding volgens Vanuit Autisme Bekeken (LLB-VAB)
    • Overige vormen van levensloopbegeleiding (levensloopbegeleiding-overig; LLB-OV)

    Voor LLB-VAB geldt:

    Levensloopbegeleiding is het krijgen van ondersteuning die levensbreed, levenslang en levensvolgend is. Je kiest zelf je levensloopbegeleider. Zo is er zeker een klik.

    Levenslang houdt in, zoals het woord al zegt, dat de begeleiding zo lang mogelijk beschikbaar blijft, zonder dat er tussentijds nieuwe indicaties nodig zijn.

    Levensbreed wil zeggen dat je (of je naaste) ondersteuning kan krijgen op meerdere levensgebieden, zoals werk, onderwijs, zorg, vrije tijd. Vragen en problemen worden niet los van elkaar, maar in samenhang  bekeken en opgepakt.

    Levensvolgend wil zeggen, dat de intensiteit van de zorg omlaag of omhoog gaat, afhankelijk van wat nodig is. In periodes dat je weinig zorg nodig hebt, is de levensloopbegeleider op de achtergrond aanwezig. Hij/zij houdt wel een vinger aan de pols, zodat eventuele problemen op tijd worden opgemerkt en escalaties en crises worden voorkomen. In moeilijke periodes is er misschien (proactief) meer hulp nodig. Je krijgt dan meteen meer levensloopbegeleiding, zonder dat er nieuwe indicaties nodig zijn of andere begeleiders gezocht moeten worden.

    Zelf je levensloopbegeleider kiezen op basis van een klik:
    Jij (of je naaste) kiest zelf je levensloopbegeleider op basis van een klik. Immers, een goede klik hebben is belangrijk voor effectieve begeleiding.

    De levensloopbegeleider kan iemand zijn uit je eigen netwerk, zoals een professionele begeleider, een naaste, een kennis of een leraar. Wanneer je zelf niemand weet, helpt VAB je hierbij. VAB heeft een pool van mogelijke levensloopbegeleiders, die zich voorstellen via een filmpje. Zo kun je alsnog iemand kiezen die bij je past.

    LLB-VAB is ontwikkeld vanuit een grote landelijke pilot. : Deze pilot is gestart in 2018 en loopt door tot einde 2023.

    LLB-VAB kan binnenkort ook buiten de pilot beschikbaar komen. Mensen die hier interesse in hebben, kunnen hun gegevens achterlaten via deze link: https://www.vanuitautismebekeken.nl/form/levensloopbegeleiding-vab

    Voor LLB-overig geldt:

    Diverse grote organisaties bieden levensloopbegeleiding aan. Ook kleinere organisaties en ZZP-ers bieden levensloopbegeleiding aan. Mogelijke aanbieders zijn te vinden via Wegwijzer-autisme.nl (zoeken op Levensloopbegeleiding).

    Het verschilt per aanbieder, wat wordt bedoeld met levensloopbegeleiding en hoe dit wordt ingevuld.

    De kenmerken die VAB heeft geformuleerd (levenslang, levensbreed, levensvolgend, zelf je levensloopbegeleider kiezen) zijn niet standaard (allemaal) aanwezig.

    Meestal krijgt iemand met autisme een indicatie voor (levensloop)begeleiding voor een aantal uren per week voor een bepaalde periode. Het verschilt per aanbieder hoe flexibel dit ingezet kan worden.

    Meestal is er een nieuwe (hogere) indicatie nodig, op het moment dat je meer hulp nodig hebt. Als je een periode geen ondersteuning nodig hebt gehad, en daarna weer wel, is ook een nieuwe indicatie nodig.

    Vaak is het niet mogelijk om begeleiding te krijgen op meerdere levensgebieden tegelijk, zoals zorg én arbeid of zorg én onderwijs vanuit dezelfde indicatie en dezelfde aanbieder. Voor begeleiding heb je bijvoorbeeld een indicatie nodig voor zorg vanuit de gemeente (WMO), en voor ondersteuning bij werk een indicatie voor jobcoaching vanuit het UWV.

    Het is niet altijd mogelijk zelf je begeleider te kiezen. Bij veel organisaties krijg je iemand toegewezen. Wel kun je vragen om iemand anders als het niet klikt.

    Sommige mensen met autisme/ naasten hebben voor zichzelf langdurige ondersteuning geregeld op meerdere levensgebieden. Vaak wordt dit geregeld met een PGB. Dit is een individueel traject.

  • + VormenLees meer

    Er kan onderscheid worden gemaakt tussen:

    • Levensloopbegeleiding volgens Vanuit Autisme Bekeken (LLB-VAB)
    • Overige vormen van levensloopbegeleiding (levensloopbegeleiding-overig; LLB-OV)

    Zie de informatie onder Wat is het?

  • + Hoe werkt een levensloopbegeleider?Lees meer

    Onderstaande informatie geldt voor LLB-VAB:

    De levensloopbegeleider neemt de leefwereld van de persoon met autisme als uitgangspunt. Eerst wordt samen met jou gekeken naar wat je nodig hebt. Pas daarna wordt gekeken welk aanbod er is en welke hulp je misschien al ontvangt. Is dat (nog) passend of is er iets anders nodig?

    De levensloopbegeleider:

    -helpt om vragen te verhelderen;

    -ondersteunt bij allerlei soorten vragen, van existentieel tot praktisch;

    -ondersteunt bij de ontwikkeling van zelfredzaamheid, zelfinzicht en reflectie;

    -helpt om problemen te verminderen en stabiliteit en ontwikkeling te vergroten;

    -coördineert de zorg- en hulpverlening en regelt waar nodig maatwerk op het gebied van onderwijs, werk, sport, wonen of andere zaken;

    -heeft een signaleringsfunctie.

  • + Voor wie?Lees meer

    Levensloopbegeleiding is voor iedereen met een officiële autismediagnose.

  • + Waar te vinden? / Hoe kom ik aan levensloopbegeleiding VAB?Lees meer

    Levensloopbegeleiding VAB (LLB-VAB) is momenteel nog niet beschikbaar.

    Hier wordt aan gewerkt.

    LLB-VAB komt als eerste beschikbaar in bepaalde gemeenten. Welke dat zijn, is nu nog niet bekend. Dit kunnen gemeenten zijn die al meedoen aan de pilot, of andere gemeenten.

    Houdt de website van Vanuit Autisme Bekeken in de gaten voor het laatste nieuws.

    Via de website van Vanuit Autisme Bekeken kun je je interesse kenbaar maken voor het beschikbaar komen van levensloopbegeleiding-VAB binnen jouw gemeente.

    LET OP! De interesselijst kan worden gebruikt om geïnteresseerde mensen ‘terug te vinden’ zodra Levensloopbegeleiding VAB in een bepaalde gemeente van start gaat. Er is echter nog geen garantie dat Levensloopbegeleiding VAB ook echt start in jouw gemeente. De interesselijst is dus niet hetzelfde als een wachtlijst.

     

     

  • + VoordelenLees meer

    Levensloopbegeleiding-VAB:

    Sluit aan

    • Levensloopbegeleiding sluit aan bij jou als persoon met autisme;
    • Levensloopbegeleiding start bij jouw beleving, wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen.

    Werkt vanuit een klik

    • Je kiest zelf je levensloopbegeleider op basis van een klik.

     

    Vergroot de zelfredzaamheid en eigen regie

    • Levensloopbegeleiding ondersteunt bij de ontwikkeling van zelfredzaamheid, zelfinzicht en reflectie;
    • Levensloopbegeleiding vergroot de eigen regie en autonomie.

    Biedt een vangnet bij terugval

    • Wanneer je een terugval hebt, waardoor je weer of meer behoefte hebt aan hulp, is jouw levensloopbegeleider snel beschikbaar. Dit is bovendien iemand die jou al kent. Je hoeft dus niet van voren af aan te beginnen, met een nieuwe aanmelding in het bureaucratische systeem van de zorg en/of met een nieuwe begeleider.
    • De levensloopbegeleider voorkomt in veel gevallen dat de terugval ernstiger wordt.
    • De levensloopbegeleider is er ook tijdens een eventuele wachttijd voor behandeling of andere begeleiding.

    Is snel en flexibel beschikbaar

    • De levensloopbegeleider is snel, flexibel en op afroep beschikbaar, wanneer je hem/haar nodig hebt.

    Denkt over hokjes of sectoren heen

    • In Nederland is veel geregeld vanuit ‘hokjes’. Er zijn verschillende sectoren, zoals zorg, onderwijs en werk. Ook binnen een sector, zoals de zorg, zijn er schotten en is sprake van versnippering. In de praktijk is dit niet altijd even handig. De afstemming en samenwerking tussen professionals kan vaak beter, zowel tussen sectoren als binnen een sector.
    • Een levensloopbegeleider helpt hierbij. De levensloopbegeleider houdt het overzicht en coördineert de zorg- en hulpverlening.

     

  • + NadelenLees meer

    Levensloopbegeleiding-VAB is niet voor iedereen met autisme geschikt. Wat voor de ene persoon met autisme een voordeel is, kan voor iemand anders een nadeel zijn.

    • Levensloopbegeleiding is langdurend. Misschien wel levenslang. Het is geen kortdurende therapie. Dat moet bij je passen.
    • Levensloopbegeleiding is dus niet iets dat je ‘even doet’, en dan weer afrondt. Natuurlijk kun je altijd stoppen met de levensloopbegeleiding. Maar de intentie zou wel moeten zijn, om lang contact te houden met je begeleider.
    • LLB is geen (zorg)programma, die al gepland is en die je ‘alleen maar’ hoeft te volgen. Bij LLB kies je zelf wat je wilt. Het is de bedoeling om je eigen wensen, behoeften en drijfveren serieus te nemen. Dat past goed bij mensen die eigen ideeën hebben over wat ze zouden willen. Het is minder geschikt voor mensen die geen eigen regie willen nemen. Of als je liever geen eigen verantwoordelijkheid draagt. Als je liever wilt dat een organisatie of hulpverlener voor jou bepaalt wat goed voor je is, is een andere vorm van hulpverlening meer geschikt.
    • Bij LLB-VAB kies je zelf je levensloopbegeleider. Je krijgt geen hulpverlener toegewezen, zoals bij sommige zorgorganisaties. Als je zelf niemand weet, helpt VAB je met zoeken, maar de uiteindelijke keuze maak je zelf. Dat moet je willen.
    • Op dit moment is levensloopbegeleiding nog niet overal beschikbaar. Het hangt nu nog af van de gemeente waar je woont, of je LLB kunt krijgen. Hier wordt aan gewerkt. Het is onduidelijk wanneer in jouw gemeente LLB aangeboden gaat worden.
  • + AchtergrondLees meer

    In 2009 beveelde de Gezondheidsraad in haar advies ‘Autismespectrumstoornissen: een leven lang anders’ aan om levensloopbegeleiding een centrale plaats te geven in de begeleiding van mensen met ASS. ‘Goede inzetbaarheid van deze professional kan het ontstaan of verergeren van problemen voorkomen waardoor de zorgbehoefte binnen de perken blijft (secundaire preventie)’, aldus de Gezondheidsraad (p. 80 van genoemd rapport).

    Vanaf voorjaar 2019 voert ​Vanuit autisme bekeken​ (VAB) een grote ​pilot uit over Levensloopbegeleiding VAB, gefinancierd door het ministerie van VWS. Deze pilot is momenteel (juli 2022) nog lopend.

    Vanuit Autisme Bekeken omschrijft levensloopbegeleiding als volgt:

    “Levensloopbegeleiding VAB is het in beweging brengen van mensen met autisme door het bieden van ondersteuning bij de ontwikkeling van zelfredzaamheid, reflectie en zelfinzicht, en dat op zoveel mogelijk levensgebieden. Belangrijke taken hierbij zijn vraagverheldering en coaching, het coördineren van zorg- en hulpverlening en het regelen van maatwerk. De levensloopbegeleider werkt levenslang, levensbreed en levensvolgend.”

    Levensloopbegeleiding VAB kan flexibel op- en afgeschaald worden. Wanneer er meer zorg nodig is, wordt dit geboden zonder dat er nieuwe indicaties nodig zijn of andere begeleiders gezocht moeten worden.

    Uitgebreide achtergrondinformatie is te vinden op de website van VAB.

  • + EffectiviteitLees meer

    Vanaf voorjaar 2019 voert ​Vanuit autisme bekeken​ (VAB) een grote ​pilot uit over Levensloopbegeleiding VAB, gefinancierd door het ministerie van VWS. De pilot loopt van 2018 tot eind 2023.

    Onafhankelijk onderzoeksbureau MAD impact onderzocht in 2019-2022 de betekenis van de pilot voor deelnemers, naasten, levensloopbegeleiders en de maatschappij.

    De conclusie is dat levensloopbegeleiding VAB werkt.

    Alle betrokken zijn erg positief over levensloopbegeleiding. De kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie van de deelnemers verbeterden. Het gemiddelde cijfer dat deelnemers hun leven geven steeg in de eerste negen maanden van de pilot van een 5,7 naar een 6,5 (een toename van 12%).

    Bron:

    Rapport ‘Levensloopbegeleiding VAB werkt door! Onderzoek pilot 2019-2022’ door MAD impact.

     

  • + DiscussieLees meer

    Levensloopbegeleiding VAB is gebaseerd op een onderliggende visie.

    Deze visie houdt in, dat je op verschillende manieren naar autisme en naar de hulpverlening aan mensen met autisme kunt kijken. Autisme wordt niet alleen als een stoornis gezien. Door met een bredere blik te kijken naar autisme en naar hulpverlening, komen er meer handelingsmogelijkheden, bv. door aanpassingen te doen in de omgeving.

    Niet iedereen is het eens met deze visie.

  • + Meer informatieLees meer

    Achtergrondinformatie pilot levensloopbegeleiding door Vanuit Autisme Bekeken

    Rapport ‘Levensloopbegeleiding VAB werkt door! Onderzoek pilot 2019-2022’ door MAD impact.

     

Bouw, hosting & onderhoud door:
Snowball Ecommerce
Sluiten
Wil jij het werk van de NVA steunen als NVA-lid?

Dat kan al voor 5 euro per maand (60 euro per jaar).

Word nu lid!