Menzis sluit vanaf 2026 geen overeenkomsten meer met GGZ-aanbieders die cliënten weigeren vanwege een (vermoeden van) autisme. Deze belangrijke stap naar meer inclusieve zorg is opgenomen in het nieuwe inkoopbeleid voor de GGZ van de zorgverzekeraar. De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) is positief over het besluit: dit kan leiden tot betere toegang tot psychische zorg voor mensen met autisme.
Geen afwijzing meer aan de poort
Een belangrijk uitgangspunt van het nieuwe beleid is dat Menzis eist dat zorgaanbieders altijd eerst in gesprek gaan met iedereen die voor hulp aanklopt. Cliënten kunnen aankloppen bij elke aanbieder met hun zorgvraag. De aanbieder biedt vervolgens passende zorg of begeleidt de cliënt naar een andere aanbieder als blijkt dat iemand ergens anders tóch beter af is.
Dit is nu nog vaak niet het geval: veel GGZ-aanbieders hanteren zogenaamde uitsluitingscriteria waardoor mensen met bepaalde kenmerken of diagnoses direct worden afgewezen. Zij kunnen geen beroep doen op zorg van deze aanbieders. Zo worden mensen met autisme regelmatig geweigerd voor psychologische behandelingen – ook als zij zorg nodig hebben voor andere psychische problemen. Daardoor worden mensen met autisme vaak van het kastje naar de muur gestuurd en moeten ze onnodig lang wachten op passende hulp. Menzis wil dit in de toekomst voorkomen door inclusie als uitgangspunt te nemen.
NVA benadrukt belang van maatwerk en kennis
De Nederlandse Vereniging voor Autisme ging onlangs in gesprek met Menzis over dit onderwerp en benadrukte daarbij het belang van maatwerk en de juiste kennis en expertise. Daarover stelt Menzis duidelijke verwachtingen aan zorgaanbieders in het inkoopbeleid: “We verwachten dat zorgaanbieders hun expertise voor behandeling van deze mensen waar nodig verhogen door bijscholing, door consultatie vanuit andere aanbieders/sectoren en door meer samenwerking.”
Daarnaast benadrukt Menzis het belang van goede herkenning van problematiek om maatwerk mogelijk te maken: “Er is regelmatig onvoldoende herkenning van persoonskenmerken, waardoor in behandelingen onvoldoende maatwerk plaatsvindt dat past bij het begripsvermogen van de persoon.”
“Deze punten in het inkoopbeleid zijn essentieel,” aldus Henri Mandemaker, belangenbehartiger van de NVA. “Het wegnemen van de weigeringsgrond én de focus op expertise en maatwerk vormen samen een belangrijke stap voorwaarts.”
Doorbraak
“Dit is een doorbraak voor mensen met autisme,” vervolgt Mandemaker. “We zijn zeer verheugd dat Menzis deze stap zet. Te lang zijn mensen met autisme geweigerd bij GGZ-instellingen, wat leidde tot onnodig lange wachttijden en verergering van psychische problemen. We hopen dat andere zorgverzekeraars dit voorbeeld snel zullen volgen én dat ze samen met ervaringsdeskundigen aan de slag gaan om hun beleid nog verder te verbeteren. Bijvoorbeeld door te zorgen voor snelle intakes, overbruggingszorg te bieden bij wachtlijsten, voorrang te geven aan complexe zorgvragen en direct begeleiding en informele zorg te organiseren bij eenvoudige hulpvragen.”
