Wensen en grenzen

Wensen en grenzen zijn belangrijk in elke relatie, en dus ook in seksuele relaties. Het is leuk en spannend om je eigen en andermans wensen te leren kennen. Je kunt het vergelijken met koken en eten. Iedereen heeft een andere smaak en eigen voorkeuren; de één houdt van regelmaat, de ander van afwisseling. Sommigen koken volgens recept, anderen houden van improviseren. Als je bepaalde ingrediënten of smaken niet kent, kun je je ook niet inbeelden wat je ermee zou kunnen maken en of je het lekker vindt. Je kunt je beperken tot gerechten die je kent of je kunt zelf of samen met anderen nieuwe gerechten uitproberen.

Al op jonge leeftijd zijn er dingen die we fijn en minder fijn vinden. Dat kan zijn door ervaringen, door hoe je informatie verwerkt of door hoe je dingen beleeft. Sommige kinderen knuffelen bijvoorbeeld graag, anderen niet. Tijdens onze puberteit ervaren we aanrakingen meer op een seksuele manier, en ontdekken we opnieuw wat bij ons past. Jongeren en volwassenen leren over seksualiteit van ouders, van vrienden, van school, uit ongeschreven regels en via de media. Je denkt na en fantaseert over wat je wel of niet zou willen. De meerderheid bouwt stapsgewijs ervaring op in seksuele contacten met een partner. Uit deze ervaringen leren we wat we wel en niet fijn vinden, met wie, wanneer en hoe.

Deze beschrijving stelt de ontwikkeling van je wensen en grenzen natuurlijk eenvoudig voor. Tegelijk toont het ook aan dat leren over grenzen en wensen stapsgewijs verloopt, nooit ophoudt, en dat hier veel aspecten bij komen kijken.

Veilig

In het contact met een partner is het belangrijk dat jullie je allebei op je gemak en veilig voelen in jullie seksuele contact. Je stemt met elkaar af wat je wel of niet leuk vindt, en je weet dat je stop kunt zeggen en dat de ander dan ook echt stopt. Niemand heeft ‘recht op seks’ of kan dat van een ander verlangen. Je mag zelf bepalen wat voor seks je wel en niet wilt hebben. Als jij aangeeft dat je bepaald seksueel gedrag ongewenst vindt en de ander gaat toch door, dan is dat grensoverschrijdend gedrag.

Sommige mensen met autisme geven aan dat ze het ingewikkeld vinden om hun eigen wensen en grenzen aan te voelen en aan te geven. Anderen vinden het ook lastig om de wensen en grenzen van een ander aan te voelen of te respecteren. Het belangrijkste advies? Communiceer hierover met elkaar, mondeling of schriftelijk, of op een anderen manier die bij jou past.

Op deze pagina’s vind je informatie over aspecten die mensen met autisme ervaren over seksuele wensen en grenzen. Misschien herken je daar iets in over jezelf. Of helpt het jou en jouw eventuele partner om elkaar beter te begrijpen.

Meer weten?

Er bestaat veel nuttige, algemene informatie over seks, wensen en grenzen:

• Op seksualiteit.nl vind je informatie en oefeningen om elkaars wensen beter te leren kennen.
• Op allesoverseks.be vind je checklists en een spel (FlirterTwister) om over wensen en grenzen na te denken. Ook zijn een aantal kenmerken van grensoverschrijdend gedrag
• Op Can you fix it staan voorbeeldvideo’s waarin jongeren herkenbare seksuele situaties in beeld brengen. Je krijgt in elke video een paar keuzes hoe de situatie verder kan gaan.
• Dit filmpje van Steffie over online flirten en sexting laat zien waar je op moet letten als je online flirt en een bericht over seks naar iemand wilt sturen.
• ABCdate heeft een animatie over opkomen voor jezelf.
• Veel voorlichtingsmaterialen besteden aandacht aan wensen en grenzen. (zie Meer informatie, hulp en ondersteuning)
• In een Engels project is een gids ontwikkeld over veilige seksuele relaties voor mensen met autisme. Er is ook een eenvoudige versie van de gids in eenvoudige taal. Beiden zijn in het Engels maar met bijvoorbeeld Google translate te vertalen naar het Nederlands.

Mensen met autisme vertellen

• Wij maken briefjes voor elkaar over onze wensen en ervaringen. Soms tekenen we waar we zin in hebben, bijvoorbeeld over standjes of kleding. Soms praten we er daarna over, soms ook niet.
• Ik had (en heb, in mindere mate) moeite met het herkennen van grenzen, bij mezelf en bij anderen. Ik wist eigenlijk niet wat grenzen waren, waarom ze belangrijk zijn, hoe ze te herkennen bij mezelf en bij anderen. Pas de laatste 10 jaar krijg ik daar wat meer zicht op. Nu realiseer ik me dat ik ook seksueel meerdere keren bij mannen over hun grenzen ben gegaan, terwijl ik dacht dat wat ik deed goed was. Ook ben ik over mijn eigen grenzen gegaan door te doen waarvan ik dacht het normaal of gewenst was.
• Mijn partner en ik hebben een ‘play sheet’ gemaakt. Dat is een vragenlijstje waarin we aangeven wanneer we weer seks willen, wat we dan wel en niet willen, en wat we van de vorige keer vonden. We hebben er echt iets speels van gemaakt en vinden het leuk om in te vullen. Ook dingen die we niet (meer) willen, voelen nu niet meer aan als kritiek.
• Als autist ben ik (vaak onbewust) aan het zoeken naar kaders. Wat mag ik van een ander verwachten dat hij/zij mij geeft tijdens seks? En wanneer heb ik de ander genoeg gegeven? Grenzen zijn hierbij vaak onduidelijk, en ik weet niet goed of ik binnen andermans grenzen blijf.
• Ik heb het gevoel dat in de media tegenwoordig zwaar de nadruk wordt gelegd op de negatieve kanten van seksualiteit, zoals (machts)misbruik en zo. Ik durf daarom als man vaak niet meer aan te geven dat ik graag met iemand intimiteit of seks wil. Dat wordt versterkt doordat ik bang ben dat ik me te direct uitdruk, of signalen niet oppik.
• Tijdens het vrijen checken we regelmatig bij elkaar of het lekker en leuk is, en of de ander zo wil verdergaan. We zijn hier zo aan gewend, dat het heel natuurlijk en fijn aanvoelt.

Mis je een bepaald onderwerp? Heb je een goede tip of een ervaring die anderen verder kan helpen? Deel het met ons via dit webformulier.