Oorzaken van stress
Het zijn gebeurtenissen om ons heen en/of persoonlijke gedachten over dat wat we meemaken die voor stress zorgen. Bij de beleving van stress speelt ook mee of je zelf iets kunt veranderen aan de externe bron van irritatie (bijvoorbeeld lawaai) of aan je eigen ergernis (intern). Hoe meer controle je over een situatie hebt, hoe minder de stress. Mensen met autisme geven aan waar zij onder andere stress van krijgen:
“Verwachtingen moeten waarmaken”
“Communicatie niet begrijpen”
“Te grote tijdsdruk”
Lees hier tips over hoe je stress kunt verminderen.
Lees hieronder meer over veel voorkomende oorzaken van stress bij autisme:
- Sociale situaties Communicatie niet begrijpen levert stress opLees meer
Als je autisme hebt kunnen sociale situaties extra stressvol zijn. Mensen met autisme noemen vooral de ‘sociale verplichtingen‘ (zoals familiebezoek of verjaardagen) als veroorzakers van stress. Sommigen gaan door deze stress sociale situaties uit de weg, wat kan leiden tot eenzaamheid en sociaal isolement. Manieren om dit te voorkomen staan onder ‘tips voor het verminderen van stress’
Voorbeelden van sociale stressoren die mensen met autisme noemen:
“Telefoneren met een bedrijf of met een onbekende kost me extreem veel inspanning”
“Verjaardagen, familiefeestjes/familiebezoek en visite zijn voor mij een uitputtingsslag”
“Communicatie niet begrijpen levert veel stress op”
“Ik vind het lastig om ‘gewoon’ mee te doen met de prietpraat door mensen om me heen, zoals over het weer. Dat geeft stress omdat ik wel het gevoel heb dat ze dat van mij verwachten.”
Directe link naar dit itemhttps://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/oorzaken-van-stress#sociale-situaties-
- Normen en verwachtingen van anderen Niet kunnen voldoen aan wat anderen van je verwachten Lees meer
Een andere belangrijke veroorzaker van stress zijn ‘normen en verwachtingen’ van anderen. Met name op sociaal gebied en qua werktempo wordt vaak (te)veel verwacht van mensen met autisme, zo geven zij zelf aan:
“Stress van leiding moeten nemen in bijvoorbeeld een sportteam”
“Altijd overschat worden, veel onbegrip van anderen”
Omdat het als je autisme hebt vaak lastig is om aan te voelen wat er van je wordt verwacht in een bepaalde situatie, betekent dit veel denk- en puzzelwerk. Dit ‘met het hoofd continu intens bezig te zijn met hoe hoort’ vreet heel veel energie en geeft veel stress.
Directe link naar dit itemhttps://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/oorzaken-van-stress#normen-en-verwachtingen-van-anderen-
- Veranderingen Plotselinge of onverwachte nieuwe situaties Lees meer
Iedereen moet even ‘schakelen’ als de dag ineens anders verloopt, maar iemand met autisme kan hierdoor helemaal van de kaart raken, waar een ander zich vaak gemakkelijker voegt naar de nieuwe situatie. Mensen met autisme noemen als voorbeelden van situaties waar zij stress van krijgen:
“Ik kan niet tegen veranderingen / nieuwe dingen (alles)”
“Horror vacui is de onverwachte vrije dag of vrije periode”
“Veranderingen in gemaakte afspraken geeft stress”
“Grote verandering in werkwijze geeft stress”
“Onverwachte gebeurtenissen”
“Waar flexibiliteit gevraagd wordt”
Directe link naar dit itemhttps://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/oorzaken-van-stress#veranderingen-
- TijdsdrukTeveel, te snel Lees meer
Mensen verschillen in de mate waarin zij bestand zijn tegen hoge werkdruk en tijdsdruk. Als gevolg van autisme kan die ervaren tijdsdruk extra hoog zijn en stress veroorzaken. Volgens onderzoekers heeft dat te maken met de sterke gedetailleerdheid en nauwkeurigheid waarmee veel mensen met autisme werken. Klussen gaan dan veel tijd kosten en als daar iets bijkomt, levert dat snel stress op. Dit aspect hangt ook samen met (verminderde) flexibiliteit om met veranderingen om te gaan en overzicht te kunnen houden. Als veroorzakers van stress noemen mensen met autisme bijvoorbeeld in dit kader:
“Te veel werk en te veel taken”
“Opeens komt iemand met een vraag/taak, en dat geeft stress”.
Directe link naar dit itemhttps://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/oorzaken-van-stress#tijdsdruk
- Overzicht kwijt zijn Door de details het geheel niet meer zien Lees meer
Veel mensen met autisme hebben moeite met overzicht houden; zij hebben meer aandacht voor details dan voor het grotere geheel. Dit komt, omdat bij mensen met autisme de informatieverwerking in de hersenen op een andere manier werkt. Het overzicht kwijt zijn kan leiden tot stress.
Directe link naar dit itemhttps://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/oorzaken-van-stress#overzicht-kwijt-zijn-
- Teveel prikkels OverprikkelingLees meer
Prikkels en overprikkeling worden ook vaak als stressoren genoemd door mensen met autisme. Sommigen zijn extreem gevoelig voor bijvoorbeeld licht, geluid of geuren. Zij kunnen dan eerder dan anderen last hebben van bijvoorbeeld fel zonlicht, of een radio die aan staat op het werk. Overprikkeling kan leiden tot stress en ook tot angsten
Directe link naar dit itemhttps://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/oorzaken-van-stress#teveel-prikkels-
- PiekerenMalende gedachtenLees meer
Veel mensen piekeren over toekomstige problemen, zoals een slechte diagnose of een boze reactie op het werk of in een relatie. Piekeren betekent dat je in je hoofd bezig bent met zorgen maken over zaken die op dat moment niet aan de orde zijn, maar in het verleden speelden of waarvan je bang bent dat ze in de toekomst gaan spelen. Teveel piekeren kan leiden tot hoge bloeddruk en andere lichamelijke klachten. Mensen met autisme noemen zelf vaak dat ze soms erg lang blijven piekeren over iets dat is gebeurd, over sociale situaties of gevoelens van eenzaamheid:
“Ik heb te veel gedachten”
“Stress door sociaal ongemakkelijke situaties en daarna piekeren.”
Directe link naar dit itemhttps://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/oorzaken-van-stress#piekeren